Ons lichaam heeft van alles nodig om te kunnen functioneren.

Wij gebruiken zuurstof uit de lucht en voedingsstoffen uit het eten. Ons bloed vervoert die stoffen naar alle plekken van het lichaam. Het hart, een krachtige pomp, zorgt voor voortbeweging van het bloed.

Het is een sterke spier die ongeveer net zo groot is als je vuist. Hij ligt in de borstkas, net iets links van het midden en het is de belangrijkste spier van ons lichaam. Wij moeten dus die spier kunnen helpen om sterk en krachtig te blijven.

Door gezond te eten, voldoende beweging, goed en genoeg slapen en een vriend worden met de stress!

Op basis van belangrijke risicofactoren binnen preventie van hartaandoeningen heb ik gekozen om hier te schetsen wat volgens mij de vier pijlers van optimale gezondheid zijn. Met andere woorden de vier levensstijlfactoren die u kunt beheren om de gezondheid van uw hart te verbeteren. De vier pijlers zijn: voeding, fysieke activiteit, slaap en stressbeheersing. Ik zal deze vier pijlers hier behandelen zonder al te veel in detail te treden.

Het spreekt voor zichzelf dat als je rookt, overmatig drinkt of drugs gebruikt, voeding of lichaamsbeweging de minste zorgen zijn.

Vandaag ga ik het over stress hebben. Oh, Stress. Niets nieuws. Iedereen spreekt over stress. En ja, je hebt een bepaalde mate van stress nodig om goed te functioneren. Stress is een vorm van spanning die we voelen in ons lichaam. We ervaren het allemaal en dat hoeft niet meteen alarmerend te zijn.

Gezonde stress voel je voor een sollicitatiegesprek of tijdens een spannende voetbalwedstrijd. Ongezonde stress ontstaat als je lichaam onvoldoende tijd krijgt om zich te herstellen. Wanneer de stress echter langdurig blijft aanhouden, kunnen er klachten ontstaan die een gevaar vormen voor onze gezondheid. Deze klachten kunnen zich uiten op fysiek, mentaal en emotioneel vlak.

Wanneer stress schadelijk wordt, hangt een beetje af van de draagkracht van de persoon. Het evenwicht tussen de spanning en jouw mogelijkheden om hiermee om te gaan, wordt verstoord. Bij stress maken onze hersenen hormonen aan waaronder adrenaline.

Dit kun je letterlijk voelen in je lichaam. Je hart gaat bijvoorbeeld sneller kloppen, je gaat oppervlakkig ademen en je spieren gaan zich aanspannen. Een ander stresshormoon is cortisol. Het doel van cortisol is om ons reactievermogen te versnellen.

De levensgevaarlijke situaties van vroeger zijn vervangen door stressvolle situaties. Denk maar aan een presentatie die je moet geven of een deadline die je moet halen. De cortisol zal dan in actie treden terwijl er eigenlijk geen echt gevaar dreigt. Het is een reactie op de stress die we voelen bij bepaalde situaties. Vaak hebben we niet eens door dat we voortdurend onder stress staan.

We zijn het zo gewoon geworden dat we niet meer weten hoe het voelt om in een staat van ontspanning te zijn. En dit is ongunstig voor je gezondheid. Bij een stressvolle gebeurtenis heeft je hartspier extra zuurstof nodig. De hartslag en de bloeddruk stijgen, het gezicht wordt wit omdat de bloedvaten vernauwen, de spieren krijgen juist meer bloed.

Het bloed zelf verandert van samenstelling: het suikergehalte stijgt en het klontert eerder. Hierdoor heb je een grotere kans op pijn op de borst of een hartinfarct. Het kan ook hevige stress hartritmestoornissen veroorzaken. Daarom is stressbeheersing heel belangrijk voor lichamelijke en geestelijke gezondheid. Dit wordt vaak over het hoofd gezien. Vaak is het zo dat wanneer stress veroorzakende situaties zijn verdwenen, ook de klachten (vaak ook de hartklachten) langzaam verdwijnen. Het lichaam herstelt zich als we het de tijd geven.

Hierbij een paar tips om op dagelijkse manier stress te overwinnen.

• Plan je week strategisch en slim. Neem een paar minuten de tijd om de volgende dag te plannen en dan een week op voorhand.
• Rust zo lang als je nodig hebt om je uitgerust te voelen. Maak van voldoende slapen  prioriteit nr 1. En als je er baat bij hebt: doe af en toe een dutje. Een kwartiertje dutten links en rechts doet wonderen. Als je voldoende slaapt herstelt jouw lichaam zich sneller.
• Een andere geweldige manier om stress versneld te ‘verbranden’ is bewegen. Zorg minimaal één keer per week voor een stevige oefeningsbeurt en verspreid 150 minuten per week over 5 dagen 30 minuten matige intensieve activiteit, bijvoorbeeld een stevige wandeling of boodschappen per fiets doen. Dat is de gouden regel.
• Maak dagelijks minimaal 10 minuten vrij stil te staan. Beter nog: een kwartier voor je dag begint en een kwartier voordat je gaat slapen. Het houdt je brein kalm en geeft je een gezonde basis van waaruit je je dag (en/of nacht) tegemoet kunt treden.
• Zorg dat je regelmatig een hele dag niets moet. Een dag waarop je gewoon doet waar je zin in hebt, zonder verplichtingen. Plan het bewust in, want zulke dagen ontstaan meestal niet uit zichzelf. Speel en wees lekker lui.

Als het gaat om stress, is het vermijden van onnodige verplichtingen belangrijk. Met andere woorden, je leven zoveel mogelijk vereenvoudigen kan wonderen verrichten. Als je je verplicht voelt om bepaalde dingen te doen, vraag jezelf dan af of ze iets zijn dat je echt moet doen, of dat je ze kunt delegeren.

En jij? Wat denk je hier over. Laat het mij het weten. Ik ben echt benieuwd naar jouw mening.

Ik ben Katrien. Ik ben cardio preventie coach. Ik help vrouwen voor hun hart te zorgen. Heb je meer informatie nodig? Stel gewoon je vraag op hello@gezondheidslabo.be Je kunt ondertussen wel al een kijkje nemen op de Facebookpagina  of Instagram.

Samen ont-moeten we gezondheid.

Blijf gezond.